Thuisonderwijs geven: wat komt er bij kijken?
Jacqueline Wouda | 7 maart 2022
Vanaf vijf jaar zijn kinderen leerplichtig. Betekent dit dat je kind naar een school moet, of kun je je kind ook zelf thuis lesgeven? En hoe gaat dan in zijn werk?
In andere landen is home schooling een bekend fenomeen; zo wordt in Amerika zo'n vijf procent van alle kinderen thuis onderwezen. Ook in Nederland kiezen sommige ouders er bewust voor om hun thuisonderwijs te geven. Daar zitten wel behoorlijk wat haken en ogen aan, want thuisonderwijs is in Nederland geen bij wet geregelde vorm van onderwijs.
Thuisonderwijs mag niet. Tenzij...
Om je kind zelf thuis te mogen geven is vrijstelling van de leerplicht nodig. Er zijn drie gevallen waarin dat mogelijk is. De eerste is als je kind psychisch of lichamelijk niet in staat is om naar school te gaan. De tweede is als er in de omgeving geen enkele school te vinden is die past bij de levensbeschouwelijke richting van de ouders. De derde betreft kinderen wier ouders een trekkend bestaan leiden of in het buitenland wonen; voor hen zijn er meer mogelijkheden.
Thuisonderwijs geven omdat dit jou als ouder gewoon meer aanspreekt dan je kind naar een school sturen, is volgens de wet in Nederland dus niet mogelijk. Als je je kind thuisonderwijs wil geven, moet je goed nadenken op welke basis je een beroep doet op vrijstelling van de leerplicht. De meeste ouders die thuisonderwijs willen geven beroepen zich op hun levensovertuiging.
Het is belangrijk om te weten dat de keuze voor thuisonderwijs er een die je moet maken voordat je kind naar school gaat. Als je kind al op school heeft gezeten, kun je je niet meer beroepen op de vrijstellingsgronden in de wet. Uiterlijk een maand voordat je kind leerplichtig wordt, moet je de vrijstelling aanvragen bij de burgemeester en wethouder in de gemeente waar je woont.
Waarom kiezen voor thuisonderwijs?
Ouders kiezen voor home schooling om uiteenlopende motieven. Misschien wel de grootste groep vormen de ouders met een richtingbezwaar, maar er zijn ook ouders die, bijvoorbeeld door ervarinen met oudere kinderen, zijn te weinig vertrouwen hebben in het reguliere onderwijs. Dit komt bijvoorbeeld relatief veel voor bij ouders van hoogbegaafde kinderen, die vinden dat het reguliere onderwijs onvoldoende inspeelt op hoogbegaafdheid.
Tot slot zijn er ouders die niet zo zeer iets tegen hebben op reguliere scholen, maar vooral voor thuisonderwijs kiezen omdat ze er een grote meerwaarde in zien. Ze vinden het bijvoorbeeld geweldig om het leren van hun kind van nabij mee te maken. Of ze zien de voordelden van volledig één-op-één onderwijs, waarmee je als ouder het onderwijs natuurlijk helemaal kunt toespitsen op jouw kind en diens behoeften en interesses.
Hoe gaat thuisonderwijs in zijn werk?
Er zijn geen richtlijnen voor thuisonderwijs, er is geen vastgesteld onderwijsprogramma en er is geen verplicht aantal uren. Bij thuisonderwijs hebben ouders alle vrijheid om het onderwijs zelf vorm te geven. Er zijn dan ook veel verschillende manieren waarop ouders dit aanpakken.Sommige ouders richten een thuis een vrij schools programma in, anderen zijn flexibeler en laten het onderwijs afhangen van de actualiteit, de interesses van de kinderen of zelfs het weer en gaan er ook veel op uit naar musea, de natuur of andere plekken waar kinderen in de praktijk kunnen leren. Een rekenlesje kan bijvoorbeeld ook prima plaatsvinden in de supermarkt.
Thuisonderwijs kent vele vormen. Ouders die tradioneel thuisonderwijs geven, volgen meestal in grote lijnen de bestaande schoolcurricula en gebruiken thuis de lesmethodes van school. Het voordeel daarvan is dat je het wiel niet helemaal zelf hoeft uit te vinden en dat je zeker weet dat je kind voldoende leert.
Anderen ontwerpen hun eigen lesprogramma of gebruiken materialen en tips van internet, waar een levendige homeschoolingcultuur is waarin ouders elkaar helpen en inspireren. De meeste thuisscholers kiezen voor een eclectische aanpak: soms een lesboek, soms een project, soms zelfgemaakt materiaal, enzovoort.
Lesmethodes van school
Nadelen aan thuisonderwijs
Zorgen over sociale ontwikkeling
Kan een kind zich sociaal-emotioneel wel goed genoeg ontwikkelen als het niet naar school gaat? Dat is misschien wel de meest gestelde vraag bij thuisonderwijs en de grootste zorg van ouders.
Volgens tegenstanders van thuisonderwijs kunnen kinderen die niet dagelijks in de klas samen spelen en leren met leeftijdsgenootjes zich sociaal onvoldoende ontwikkelen. School is immers bij uitstek de plek waar kinderen vriendschappen aangaan en zich sociaal ontwikkelen.
Voorstanders van thuisonderwijs zeggen dat dit goed te ondervangen is door zelf speelafspraakjes te regelen, kinderen lid te maken van een sportclub of bijvoorbeeld naar speelmiddagen te gaan.
Thuisonderwijs vraagt veel van ouders
Het is veel intensiever dan wanneer je je kind gewoon naar school stuurt. Ook als ouder moet je je voortdurend ontwikkelen om je kind het juiste onderwijs te kunnen bieden. Thuisonderwijs geven kost heel veel tijd en toewijding.
Dat je als ouder(s) thuisonderwijs geeft, wil overigens niet zeggen dat je alles zelf moet doen of zelf moet kunnen en weten. Ouders maken vaak gebruik van de kennis en ervaring van mensen in hun netwerk, zoals familie, vrienden en andere thuisonderwijzers.
Thuisonderwijs is niet goedkoop
Onderwijs is gratis in Nederland, maar voor thuisonderwijs krijg je geen subsidie. Je moet zelf betalen voor alle lesboeken, werkboeken, knutselmaterialen, pennen, schriften en leesboeken.
Een bibliotheekpas, Museumjaarkaart en abonnoment op de Speelo-theek zijn dan ook onmisbaar. Verder wordt er onderling veel geruild en tweedehands verkocht door thuisonderwijzers.
18 reacties
ReageerWat ontzettend fijn dat er aandacht is voor thuisonderwijs. Zou er meer moeten zijn. Mijn kinderen krijgen thuisonderwijs. Alleen wanneer ze ergens zeggen dat ze niet op school zitten, wordt er gedaan of ze gek zijn. Bedankt dus voor dit stukje.
Reageer op YvonneDag Yvonne zou graag eens met je mailen over je ervaringen ik denk zelf er ook over om over te gaan op thuisonderwijs
Reageer op ReinekeKlein foutje in de tekst. Het kan wel nadat je kind al op school heeft gezeten, maar meestal gaat dat dan wel via een rechter, waar ouders bijna altijd gelijk krijgen en alsnog vrijstelling hebben. Je kunt advies en begeleiding hierbij krijgen van de NVvTO (Nederlandse Vereniging voor Thuisonderwijs).
Reageer op AngeliqueIk zou ook graag in contact komen om meer te weten hierover
Reageer op RenateDag Yvonne, Zou je contact met mij kunnen opnemen. Ik wil graag meer weten over thuis onderwijs en hoe ik dat kan realiseren. Dankjewel
Reageer op PriyaOok ik zou heel graag met iemand in contact willen komen die mij wegwijs kan maken in het geven van thuisonderwijs.
Reageer op SoumayaIk zou ook graag contact hebben met iemand die thuisonderwijs geeft omdat zij reizende zijn. Wij zijn onderweg en onze kinderen zijn nu nog niet leerplichtig maar ik wil graag thuisscholing aanvragen. Maar ik wil graag sparren met een ervaringsdeskundige Bedankt Anouk
Reageer op Anouk KannerHoi ik zou heel graag met iemand hierover willen praten ook.Kan iemand mij mailen aub.Bedankt voor deze reacties
Reageer op RaquelZou iemand contact met mij kunnen opnemen wat betreft thuis onderwijs
Reageer op NaoualHallo, ik zou ook heel graag in contact komen met iemand die reeds er Sting heeft met thuisonderwijs. Groet,
Reageer op ArBeste, graag zou ik met iemand in contact willen komen voor thuisonderwijs voor mavo. Mijn zoon kan door psychische klachten niet naar school en doet mavo-3 nu over. Weet iemand of het mogelijk is dat hij thuisonderwijs kan krijgen? Heb er alles voor over. Lieve groet, Nicole Woudenberg
Reageer op Nicole WoudenbergHai, ik zou heel graag met iemand in contact willen komen die mij wegwijs kan maken in het geven van thuisonderwijs. Zou iemand contact met mij kunnen opnemen?
Reageer op BijlsmaWij overwegen thuisonderwijs voor mijn half chinese 14 jarige kleindochter. Mijn zoon heeft 15 jaar in China gewoond maar wil terug naar Nederland. Vanwege co-ouderschap en veel heen en weer reizen zou engelstalig thuisonderwijs een goede mogelijkheid zijn. Heeft iemand ervaring met thuisscholing in het engels op vwo niveau? Zijn er goede lesprogramma's te vinden? Graag tips. Bvd
Reageer op Martha IJzermanWij beginnen volgend jaar officieel met thuisonderwijs van ons oudste kind. We wonen in nieuw zeeland en thuisscholing is heel veel voorkomend en relatief eenvoudig te regelen. Vanaf 6 zijn kinderen hier leerplichtig. Nu vroeg ik mij echter af wat een goede bron is voor Nederlands lesmateriaal voor thuisscholing. Waar ik voornamelijk naar op zoek ben is iets voor het leren lezen en schrijven van de Nederlandse taal. (onze kinderen spreken vloeiend nederlands al, als ook Engels). En eventueel een goede bron waar informatie te vinden over wat leeftijds geschikte onderwerpen en lessen zijn. Hier in Nieuw Zeeland ligt de lat in het onderwijs heel, heel erg laag (ik kan de lat soms niet eens vinden zo laag ;-) ) Dankjewel voor de hulp geboden alvast!
Reageer op MelissaIk wil ook graag in contact komen met iemand die ons hier meer over kan vertellen! Onze dochter is bijna 3 en we willen haar niet op een reguliere school hebben wegens politieke redenen, het is bizar dat we hier niet de vrijheid in hebben in Nederland. Graag zou ik iets horen. Groeten Denise
Reageer op DeniseMet diezelfde reden overweeg ik ook TO. Mijn zoon word in maart 4. Heb jij toevallig al info gehad. Zou je het willen delen. Groetjes Suzanne uit harderwijk
Reageer op SuzanneOh wat goed om te weten. Mijn kind kan nu misschien door lichamelijke beperkingen niet meer heen en weer naar school. Dan is het fijn te weten dat thuisscholing ook een optie zou kunnen zijn
Reageer op Summitmommyik zou ook graag informatie willen over thuis onderwijs
Reageer op jacqueline