Spreken en luisteren zijn super belangrijk

Goed kunnen spreken en luisteren zorgt ervoor dat je kind zaken sneller begrijpt en verbanden kan leggen. Daarom wordt er op school veel aandacht aan besteed.

Achteraf kun je er waarschijnlijk wel om lachen. Maar als je vierjarige kind tegen je zegt: “Duhuh, echt niet!”, dan reageer je in eerste instantie vooral verbaasd. Dit taalgebruik heb jij niet aangeleerd. Dit komt bij school vandaan.

Het overkomt menig ouder: je kind komt thuis met heel veel nieuwe woorden. Dat is logisch, want op school wordt hard gewerkt aan het uitbreiden van de woordenschat van je kind. De term 'duhuh', al dan niet aangeleerd door klasgenoten, kan daar helaas ook bij horen.

Dat op school zoveel aandacht wordt besteed aan taalgebruik is begrijpelijk. Goed kunnen spreken en luisteren zorgt ervoor dat kinderen de wereld om zich heen sneller en beter kunnen begrijpen.

Op jonge leeftijd gaat het vaak alleen nog om eenvoudige vormen van communicatie, zoals het begrijpen van voorleesverhalen, of zichzelf kunnen uiten tijdens spelsituaties. Op hogere leeftijd helpt het kinderen om verbanden te kunnen leggen tussen informatieve teksten van vakken als aardrijkskunde of geschiedenis.

Gesprekjes helpen je kind sociale vaardig te worden

Binnen de vaardigheid van het spreken en luisteren speelt woordenschat een belangrijke rol. Toch gaat het bij spreken om meer dan alleen maar woordenschat. Het is namelijk ook een ontwikkeling van sociale vaardigheden, bijvoorbeeld tijdens spel: “Dan was jij de politie en ik de boef”. Je kind ervaart het belang van goede communicatie door te spreken en te luisteren. Vriendschappen kunnen hierdoor makkelijker worden aangegaan.

Het luisteren zorgt er ook voor dat je kind zich makkelijker leert inleven in de ander. Door goed te luisteren, zal de ander zich eerder gehoord voelen: “Nee, ik wil niet dat je me zo hard tikt. Dat doet pijn.” Naar elkaar luisteren geeft een positieve stimulans aan samenspel en vriendschappen.

Bij goed luisteren komt echter meer kijken dan alleen horen met je oren. Ook de lichaamstaal en gezichtsuitdrukking spelen hierbij een rol. Een fronsende blik maakt duidelijk dat iets niet mag. Een knipoog betekent dat er een onderonsje gaande is en instemmend knikken stimuleert om door te gaan waar je mee bezig bent. Eerst zal je kind leren om dit te begrijpen om het vervolgens ook zelf te kunnen toepassen. 

Spreken en luisteren als 'echt vak'

Wanneer je kind in groep 4 of hoger zit, wordt taal dagelijks als vak aangeboden. Binnen het vakgebied Taal zijn verschillende deelgebieden te onderscheiden. Eén er van is spreken en luisteren. Ging het bij jonge kinderen nog vooral om het stimuleren en sturen van deze vaardigheden, nu ze wat ouder zijn krijgen kinderen er echt les in.

Je kind krijgt een opdracht met daaraan gekoppelde doelstellingen. Een voorbeeld hiervan is het geven van een spreekbeurt of presentatie. Hierbij wordt het formuleren van zinnen en het gebruik maken van gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal geoefend. Tijdens het houden van discussies leert je kind rekening te houden met gespreksregels en gesprekspatronen. Voorbeelden hiervan zijn het niet in de rede vallen en ook anderen aan het woord laten komen.
 
Het moge duidelijk zijn dat het je kind veel gemak geeft wanneer de taalvaardigheid wordt gestimuleerd.  Goed kunnen spreken en luisteren, zorgt ervoor dat je kind zaken sneller begrijpt en verbanden kan leggen. Voor jonge kinderen is het advies: lees veel voor, leg van alles uit en stimuleer de interactie met je kind. Op iets oudere leeftijd kun je ook samen licht maatschappelijke onderwerpen bespreken. Kijk bijvoorbeeld naar het Jeugdjournaal en praat hierover na.

En wanneer je kind de puberleeftijd heeft bereikt? Dan beheerst je  kind het discussiëren tot in de finesses. Helaas lijkt het spreken dan net iets beter ontwikkeld dan het luisteren. Je krabt jezelf achter je oren en vraagt je af waarom je het spreken en luisteren ooit zo belangrijk vond. Maar weet dat ook deze fase weer over gaat. Ooit zul je er heel trots op zult zijn dat je dit hebt gestimuleerd!