Rekenprestaties op school hoger, maar meisjes blijven achter

Nederlandse kinderen in groep 6 rekenen beter dan hun leeftijdsgenoten vier jaar geleden. Dat blijkt uit onderzoek van de Universiteit Twente. Helaas blijkt uit datzelfde onderzoek ook dat meisjes minder goed rekenen dan jongens en veel minder zelfvertrouwen hebben.

Elke vier jaar meet de Universiteit Twente in 58 landen het onderwijsniveau op de basisschool in de exacte vakken niveau. Tussen 2011 en 2015 daalden de Nederlandse prestaties in zowel rekenen als natuuronderwijs. In 2019 bleek het rekenniveau echter weer flink gestegen, al is het nog wel lager dan bij de eerste meting in 1995.

 

Jongens rekenen beter dan meisjes

In groep 6 presteren jongens beter in rekenen dan meisjes. In de afgelopen 24 jaar is het verschil tussen jongens en meisjes in rekenprestaties nauwelijks veranderd. Jongens zijn aanmerkelijk zelfverzekerder en hebben iets meer plezier in rekenen dan meisjes. Leerlingen die thuis een andere spreken dan Nederlands, presteerden in het onderzoek minder goed dan leerlingen die thuis voornamelijk Nederlands spreken.

Minister Slob van Onderwijs zegt tegen de NOS blij te met de resultaten van het onderzoek, dat voor de corona-uitbraak is gedaan. "Ik ben blij dat het basisonderwijs erin slaagt om de resultaten van leerlingen op een hoog peil te houden, ondanks moeilijke omstandigheden als gevolg van een tekort aan personeel en de werkdruk die leraren ervaren."

Van de 58 landen die met 10-jarigen in 2019 aan het onderzoek deelnamen, zijn 10 landen significant beter in rekenen dan Nederland. Dit zijn voornamelijk Aziatische landen, maar ook leerlingen in Engeland, Ierland en Noord-Ierland rekenen op een hoger niveau.

 

Niveau natuuronderwijs blijft achter

Waar de rekenprestaties gestegen zijn, zijn de resultaten zijn voor natuuronderwijs minder positief. Het niveau in natuuronderwijs heeft zich in 2019 niet hersteld. Internationaal scoort Nederland dan ook niet heel goed. Maar liefst 18 landen scoren significant hoger dan Nederland. Verschillen tussen jongens en meisjes zijn er bij natuuronderwijs niet, maar kinderen die thuis geen Nederlands spreken doen het minder goed.

De instructietijd die in groep 6 aan natuuronderwijs wordt besteed, is niet alleen veel minder dan de instructietijd voor rekenen, maar is ook veel lager dan in de andere landen uit het onderzoek. In internationaal perspectief wordt er in Nederland in groep 6 bovendien weinig aan natuurkundige proefjes gedaan. Op veel scholen is er dan ook behoefte aan practicamaterialen. Veel schoolleiders zouden graag een leerkracht met een specialisatie in natuuronderwijs op hun school willen zien.

 

Positief over school, minder gepest

De onderzoeker hebben ook uitgezocht hoe positief leerlingen, leerkrachten en schoolleiders zijn over hun school. Op dit punt blijkt Nederland beter te scoren dan  omringende landen. Leerlingen zijn trots op hun school en leerkrachten zijn trots op hun beroep.

Vergeleken met leeftijdsgenoten in omringende landen wordt er onder 10-jarigen minder vaak gepest. Leerkrachten en schoolleiders ervaren in Nederland ook weinig problemen met het leerlinggedrag op hun school.

 

Hoge werkruk van leerkrachten

Evenals in 2015 is de werkdruk onder Nederlandse leerkrachten hoog. Leerkrachten kunnen vaak onvoldoende aandacht geven aan individuele leerlingen, hebben te veel administratieve taken en vinden hun klas te groot.

Maar ook het welbevinden van leerlingen staat onder druk. Zo geeft 42% van de leerlingen aan dat zij zich bijna dagelijks moe voelen als zij met hun schooldag beginnen.

Ongeveer de helft van de leerlingen vindt de rekenlessen in groep 6 regelmatig onrustig en lawaaierig. In Nederland zijn de ervaringen van de leerlingen echter niet negatiever dan in de omringende landen.
 

Weinig prestatiegericht

Nederland scoort in vergelijking met de andere landen in het onderzoek laag wanneer het gaat om de nadruk die op school door leerkrachten, ouders en leerlingen op leerprestaties wordt gelegd. Een aantal landen, zoals Noorwegen, scoort gelijk met Nederland, maar er is geen ander land dat hierin lager scoort.

Van de Nederlandse leerlingen zit 60% op een basisschool met een gemiddelde prestatiegerichtheid. In Engeland zit 12% van de leerlingen op een school waar de prestatiegerichtheid in het onderzoek als zeer hoog wordt bestempeld. In Nederland zijn deze scholen er niet.