Openbaar, bijzonder of speciaal onderwijs - wat is wat?

In Nederland zijn er openbare scholen en bijzondere scholen. En dan heb je ook nog speciaal onderwijs. Wat zijn de verschillen?

 

Openbaar onderwijs

Openbare basisscholen staan open voor kinderen van alle achtergronden. Het onderwijs is niet gebaseerd op een godsdienst of levensovertuiging. Elke gemeente moet zorgen dat er voldoende openbare scholen zijn.
 
Ouders moeten altijd voor openbare school kunnen kiezen als ze dat willen. Soms zal je kind echter niet terecht kunnen op de openbare basisschool die bij jullie de eerste keuze is.
 
Als de school vol is, mag een basisschool nieuwe leerlingen weigeren. Soms zijn er ook afspraken in een gemeente dat kinderen in hun eigen wijk naar school moeten. Of krijgen broertjes of zusjes van bestaande leerlingen voorrang.
 

 

Bijzonder onderwijs

Bijzondere basisscholen (niet te verwarren met speciaal onderwijs, zie verderop) zijn onder te verdelen in twee groepen:
 
·      Confessioneel bijzondere scholen
·      Algemeen bijzondere scholen
 
Confessioneel bijzondere basisscholen geven les vanuit een religieuze overtuiging. Protestants-christelijke, rooms-katholieke, islamitische, hindoestaanse of joodse scholen zijn voorbeelden van confessioneel bijzondere scholen.
Op veel van deze scholen zijn overigens kinderen van alle geloven (of zonder geloof) welkom. Maar sommige scholen accepteren alleen kinderen die de geloofsrichting van de school actief belijden.
 
Algemeen bijzondere scholen geven les vanuit een specifieke onderwijskundige visie. Voorbeelden zijn: montessorischolen, daltonscholen en vrije scholen (zie ook: blog).
 
Om het extra verwarrend te maken: een montessori- of dalton- (of andere bijzondere) school kan ook een openbare school zijn. Een openbare basisschool die lesgeeft volgens de principes van het montessorionderwijs is een openbare montessorischool. 
 

 

Speciaal onderwijs

Als laatste is er nog het speciaal onderwijs. Dit is bedoeld voor kinderen die niet naar een reguliere school kunnen omdat zij extra zorg en begeleiding nodig hebben. Het gaat dan om kinderen met een beperking, ziekte of stoornis, of om kinderen met leer- of gedragsproblemen.
 
Van sommige kinderen is vooraf al duidelijk dat ze niet naar een reguliere basisschool kunnen. Bijvoorbeeld omdat ze slechtziend of slechthorend zijn of een lichamelijke of verstandelijke beperking hebben.
 
Bij andere kinderen wordt gaandeweg de schoolloopbaan duidelijk dat de gewone basisschool hen niet voldoende begeleiding kan ondersteunen. Dan kan een overstap naar het speciaal onderwijs een uitkomst zijn. (Zie ook: Dilemma: naar het speciaal onderwijs?)
 

Infographic over basisonderwijs: openbaar, bijzonder en speciaal

Wij hebben de verschillen tussen openbaar, bijzonder en speciaal onderwijs voor je samengevat in en handige infographic. Klik hier om de infographic te downloaden als pdf of klik op de afbeelding.