Kleutervriendschappen, ontroerend en wispelturig

Als je kleuter een poosje op school zit, zal hij voorkeuren ontwikkelen voor bepaalde kinderen. Na een tijdje ontstaan de eerste kleutervriendschappen.

Met Kim speelt je zoon graag in de poppenhoek, Cas is zijn favoriete kameraad in de bouwhoek en met Frank en Dana kan hij heerlijk schommelen. Als ouder heb je weinig invloed op wie je kind leuk vindt, al zou je dat soms misschien best willen.

Luister naar de verhalen van je kind en stel belangstellende vragen. Daaruit kun je opmaken wat zijn rol is in de groep, hoe je kind tegen anderen aankijkt en hoe hij zichzelf ziet.

 

Speelafspraakjes van kleuters

Na een tijdje ontstaan de eerste kleutervriendschappen. En echte vriendjes, daar speel je ook na schooltijd mee. Maak je niet druk als je kind nog geen aanstalten maakt om af te spreken met klasgenootjes. Bij de jongste kleuters is het heel normaal dat dit een paar maanden tot soms wel een jaar duurt voordat ze behoefte hebben aan speelafspraakjes.

Het grote kleuterdaten barst over het algemeen pas los in groep 2. Sommige kinderen vinden bijna gelijk hun 'Best Friend Forever', anderen spreken eerst af met Jan en alleman voordat de echte vriendjes komen bovendrijven.

Speelafspraakjes zijn ingewikkelde materie, zowel voor de kinderen als voor hun ouders. Voordat de logistieke fase is bereikt – bij wie, tot hoe laat, gelijk mee of na het eten brengen en lukt dat wel want we moeten ook nog naar zwemles – moet de wens tot een speelafspraak eerst worden uitgesproken.

Sommige kinderen rennen hand in hand met hun vriendje op hun ouders af en roepen halverwege het schoolplein al dat er die middag samen gespeeld gaat worden. Het kan echter ook maar zo dat je kind wat onduidelijk staat te dralen bij de fiets. Of dat een andere kleuter zich zwijgend maar met hoopvolle blik in jullie buurt opstelt. Jonge kleuters hebben vaak wat hulp van volwassenen nodig bij het maken van een speelafspraak.

Samen vragen is een leerzame ervaring voor je kind. Laat de kinderen het voortouw nemen en spring bij als dat nodig is. Ja, dat duurt veel langer dan wanneer de ouders even over de hoofden van de kinderen heen iets afspreken, maar het is wél een leerzame training in sociale vaardigheden: hoe nodig je iemand uit, hoe overleg je over afspraken, hoe reageer je als het andere kind niet met jou wil spelen?

Samen spelen? Een uur is lang genoeg voor een 4-jarige

Houd speelafspraakjes in het begin kort. Een uurtje, anderhalf uur is voor kinderen van vier jaar lang genoeg. Sommige kleuters spelen heel gezellig samen (maar vaak ook nog naast elkaar), met anderen zal het stroever lopen.
Ga er in elk geval vanuit dat jonge kleuters nog wel begeleiding nodig hebben van een volwassene om leuk samen te kunnen spelen. Als de kinderen elkaar beter kennen en al vaker goed samen hebben gespeeld, kun je wat langer afspreken.

 

Afspraak is niet altijd afspraak bij jonge kinderen

Afspreken gaat bij kleuters nog al eens gepaard met tranen met tuiten. Afspraak is afspraak... tenzij een nieuwe afspraak de oude vervangt, menen kleuters vaak. Waren Joep en Christel aan het begin van de dag vast van plan samen te spelen, als de school uitgaat stormt Joep met Lucas naar buiten. Was hij toch even vergeten dat hij al met Christel had afgesproken toen Lucas hem net bij de zandtafel vroeg of hij wilde spelen. En ja, nu heeft hij al met Lucas afgesproken...

Lastig is ook dat kleuters vaak niet even ver zijn in hun ontwikkeling als het gaat om het begrijpen en gebruiken van begrippen als 'morgen' en 'overmorgen', of de dagen van de week. Als Tom een afspraak maakt voor 'donderdag', kan dat in zijn beleving nog een vaag begrip zijn. Terwijl jouw kind al precies weet dat ze nu hebben afgesproken op de dag die komt na woensdag.

Helemaal voorkomen kun je zulke verwarrende situaties niet. Ze horen bij de kleuterleeftijd en maken deel uit van het groeiproces. Wel kan het helpen om als regel in te voeren dat speelafspraakjes zoveel mogelijk op de dag zelf worden gemaakt.

 

Zeg gerust 'nee' als je kind met een vriendje wil spelen

Sommige kinderen willen elke dag wel afspreken met een vriendje. En jij maar kinderen van anderen entertainen, of op en neer crossen om je kind te halen en te brengen. Natuurlijk vind je het leuk dat je dochter vriendinnetjes heeft en gun je hun die speelafspraakjes, maar denk ook aan jezelf.

Zeg gerust eens 'nee'. Omdat je eigenlijk nog even een boodschap wilt doen. Omdat je slecht geslapen hebt en helemaal geen puf hebt om de billen af te vegen van het vriendinnetje dat dat nog niet zelf kan. Of omdat je gewoon liever een middagje gezellig met je kind alleen doorbrengt.

Merk je dat dit strijd geeft, benoem dan één of twee vaste dagen tot 'speeldagen'. Op die manier weet iedereen waar hij of zij aan toe is.