Finnish Lessons - Wat kan Nederland leren van Fins onderwijs
In Nederland hebben we een open, internationaal georiënteerde samenleving die graag leert van andere landen zoals Finland. Hoewel we veel initiatieven nemen, duren veranderingen vaak niet langer dan een kabinetsperiode. "Finnish Lessons" benadrukt het belang van het voltooien van hervormingen.
Sahlberg stelt vijf punten voor om het Nederlandse onderwijs te verbeteren. Ten eerste, behoud tradities en culturele identiteit. Ten tweede, overwin regieverlegenheid en vrijblijvendheid. Ten derde, zie uitdagingen als paradoxen met EN-EN-oplossingen. Ten vierde, leer van de subtiele verschillen in vak- en vormingsgebieden tussen Nederland en Finland. Ten slotte, werk aan duurzame, betrouwbare organisaties in plaats van tijdelijke oplossingen.
In zijn boek Finnish Lessons beschrijft Pasi Sahlberg op welke manieren de Finse strategie en tactiek verschillen van die van de wereldwijde onderwijsvernieuwingsbeweging. Hij gaat in op de rol van de leraar en de relatie tussen onderwijshervorming en verschillende sectoren van de samenleving.
Kijken we naar onze samenleving in Nederland, dan zien we aan de ene kant een open samenleving, waarin we internationaal georiënteerd zijn en graag leren van andere landen, waaronder Finland. Aan de andere kant is Nederland kampioen initiatief nemen, maar hebben voornemens om te veranderen zelden een levensduur langer dan een kabinets- of beleidsplanperiode. ‘Finnish lessons’ gaat dan ook niet alleen over lessen uit Finland, maar ook over het afmaken (finish) van lessen.
Als we in Nederland de juiste interventies plegen, is het ook hier mogelijk om het onderwijs naar een hoger plan te tillen. Sahlberg geeft ons daarvoor vijf waardevolle aanknopingspunten. Ten eerste is het belangrijk trouw te blijven aan traditie en culturele identiteit en om ons bewust te zijn van onze verworvenheden. Ook moeten we inzien dat onze ‘regieverlegenheid’ en ‘vrijblijvendheid’ belemmeringen vormen voor onderwijsvernieuwing, en hier iets mee doen. Als we ons er daarnaast bewust van worden dat een uitdaging niet een dilemma of keuzevraagstuk is, maar een paradox waar we wat mee kunnen, kunnen we komen tot EN-EN-oplossingen. Verder gaat Sahlberg in op ‘instrumenteel-culturele vaardigheden’: veel vak- en vormingsgebieden in Nederland komen overeen met die in Finland. Er is echter vaak een nuanceverschil en het is goed daarvan te leren. Ten slotte is er het duurzaamheidsperspectief, waarbij Shalberg handvatten geeft om van tijdelijk werkbare oplossingen om te vormen naar zeer betrouwbare organisaties.
Pasi Sahlberg is Directeur Generaal van CIMO (Centre for International Mobility and Cooperation) bij het Finse Ministerie van Onderwijs in Helsinki. Hij promoveerde in 1996 aan de Universiteit van Jyväskylä (Finland). Dr. Sahlberg woonde en werkte in Italië (Europese Commissie) en in de VS (Wereldbank) en heeft wereldwijd expertise opgebouwd op het gebied van onderwijsvernieuwing, schoolverbetering, de opleiding van leraren en leiders en het adviseren van beleidmakers en overheden.
Het doel van dit boek is om waardevolle inzichten en handvatten te bieden voor duurzame onderwijsverbetering in Nederland, geïnspireerd door Finland.
