Filosoferen met je kind: denken is leuk!

Filosoferen met kinderen, is dat niet veel te moeilijk? Welnee, kinderen zijn geboren filosofen; ze zitten vol onbevangen vragen over de wereld om hen heen. Hoe weet je dat je wakker bent? Is geld op de bank wel echt geld? Van die vragen waarop niet één juist antwoord is. Wil je zelf het gesprek starten, kies dan een vraag uit onze filosofische vragen top-10.

Hoe reageer je als je kind zo’n moeilijke vraag stelt? Probeer je de wereld uit te leggen? Geef je een vaag antwoord in de hoop dat je kind niet doorvraagt? Doe je net alsof je de vraag niet hebt gehoord? Vast wel ‘ns. Omdat jullie al laat zijn voor school, je kind alwéér zijn linkerschoen kwijt is en je ook nog met de hond naar de dierenarts moet voordat je naar je werk gaat. Nu even niet, Socrates.
 
 

Zo leuk is denken

 
Kinderen hebben het opmerkelijke talent om onmogelijke vragen te stellen op tijdstippen dat het echt even niet uitkomt. Probeer dan toch die vraag te onthouden en kom er op een rustiger tijdstip op terug: weet je nog wat je vanochtend vroeg?
 
Neem de tijd om samen met je kind na te denken en te praten over de vraag. Moedig je kind aan om zelf antwoorden te bedenken en geniet van het gesprek dat daaruit voortkomt. Dat is filosoferen: nadenken en praten over vragen waar niet één juist antwoord op bestaat. Het laat je kind – en jezelf! - ontdekken hoe leuk denken eigenlijk is.
 
 

Filosoferen is goed voor kinderen

 
Omdat iedereen andere ideeën en inzichten heeft, krijg je kind begrip voor de mening van een ander. Daardoor groeit het inlevingsvermogen van je kind. Door regelmatig te filosoferen worden kinderen flexibeler in hun denken, leren ze hun gedachten te ordenen en argumenten onder woorden te brengen.
 
Nadenken over filosofische vragen leert kinderen dat de wereld niet zwart-wit is. Je kind ontdekt dat op sommige vragen geen antwoord is, of dat het antwoord verschillend kan zijn voor verschillende mensen. En dat het prima is om van mening te verschillen en anders over bepaalde zaken te denken.
 
 

Filosofische vragen voor kinderen

 
Als je er op let, zul je merken dat je kind uit zichzelf volop vragen stelt die uitnodigen tot samen filosoferen. Wil je zelf het gesprek starten maar weet je niet goed hoe, probeer dan eens van deze tien vragen:

1. Als mijn hersenen in jouw lichaam zouden zitten, ben ik het dan, of jij?
2. Ben jij de eigenaar van jouw schaduw?
3. In het bos valt een dikke boom om, maar er is niemand in de buurt die het geluid van de vallende boom kan horen. Is het geluid er dan wel echt geweest?
4. Hoe komen ideeën in je hoofd?
5. Wanneer is iemand volwassen?
6. Is de zin ‘Ik lieg altijd’ waar? 
7. Maakt geld gelukkig?
8. Van wie is de wereld?
9. Wanneer ben je rijk?
10. Hoe weet je zeker dat dit geen droom is?

 
 

Van filosoferen word je slimmer

 
Onderzoek heeft aangetoond dat het IQ met enkele punten omhooggaat als kinderen regelmatig (minstens eens per week) filosoferen. Ook gaan ze beter met emoties om, krijgen ze meer zelfvertrouwen en gaat hun gedrag op school vooruit.
 
Hoewel filosoferen best moeilijk klinkt, hoeft je kind er echt geen bolleboos voor te zijn. Thecla Rondhuis promoveerde in 2005 aan de Universiteit Utrecht op filosofische vermogens van kinderen. Haar conclusie is dat filosoferen iets anders is dan intelligent zijn: ook kinderen met een laag IQ zijn soms goed in filosofie en intelligente kinderen niet altijd.