Automatiseren legt de basis voor moeilijker rekenwerk

 

Maar nee, automatiseren in het rekenonderwijs heeft niets met computergestuurde ondersteuning te maken. Automatiseren (tot een automatisme maken) hangt samen met memoriseren (uit het hoofd leren); de begrippen worden ook wel door elkaar gebruikt, maar bij automatiseren komt ook inzicht kijken. 

Onder memoriseren wordt het uit het hoofd leren van rekenfeiten verstaan. Een kind hoeft de uitkomst van de som niet meer te berekenen maar weet het antwoord gewoon uit het hoofd.

Bij automatiseren passen kinderen bijna routinematig een berekening toe, zonder na te hoeven denken wat de volgende tussenstap is. Ze gebruiken daarbij strategieën die hebben aangeleerd en maken handig gebruik van de structuur van getallen. Als een kind in groep 3 een som heeft geautomatiseerd, kan hij binnen ongeveer 4 seconden het antwoord geven. Duurt het langer, kan dan is er waarschijnlijk 'tellend' gerekend, bijvoorbeeld door de vinger te gebruiken. 

 

In groep 3, 4 en 5 wordt veel tijd besteed aan automatiseren. Daarmee leggen de kinderen de basis voor de hogere groepen, waarin de getallen te groot worden om tellend te blijven rekenen. Halverwege groep 5 moeten de leerlingen de meeste basisbewerkingen geautomatiseerd hebben. 

Als het uitrekenen van simpele sommen niet voldoende is ingeslepen, zal je kind bij de moeilijke sommen in groep 7 of 8 vastlopen. Als kinderen de basisbewerkingen hebben geautomatiseerd, hoeven zij hun werkgeheugen namelijk minder te belasten bij het uitrekenen van complexere opgaven. Een groter deel van het geheugen blijft dan beschikbaar voor het uitvoeren van niet-geautomatiseerde rekenhandelingen.

Een belangrijk onderdeel bij het automatiseren van rekenen tot en met 10 is splitsen. Aan het eind van groep 3 moet je kind het splitsen en optellen en aftrekken tot en 10 kunnen dromen. Ook in groep 4 is veel aandacht voor het automatiseren van optellen en aftrekken. Nu met sommen tot en met 20.