7 tips om de nieuwsgierigheid van je kind te prikkelen

“Ik heb geen speciaal talent. Ik ben gewoon heel erg nieuwsgierig”, zei Albert Einstein. Met nieuwsgierigheid kun je het dus ver schoppen. Alle reden om de aangeboren nieuwsgierigheid van je kind te koesteren en te prikkelen. Met de zeven tips in deze blog lukt dat zeker.

---

Lees ook: Koester en voed de nieuwsgierigheid van je kind (het is een cadeautje!)

---

1. Wees zelf nieuwsgierig

Nieuwsgierigheid is besmettelijk! Dus geef zelf het goede voorbeeld. De mate waarin kinderen nieuwsgierig zijn naar hun wereld wordt sterk voorspeld door de nieuwsgierigheid die hun ouders aan de dag leggen. Stel je jezelf hardop vragen als ‘ik vraag me af waar de poep naartoe gaat als ik de wc doortrek’ of ‘waar komt de regen eigenlijk vandaan?’ Laat je kind zien hoe je op zoek gaat naar de antwoorden en welke vervolgvragen dat weer bij jou (of bij je kind!) oproept.

Reageer enthousiast als je kind met vragen komt, ook (juist!) als je zelf het antwoord niet weet. Waar je de vragen van je kleuter nog makkelijk kon beantwoorden, kunnen vragen van oudere kinderen je met de mond vol tanden doen staan. ‘Kunnen vogels op de kop vliegen?’ ‘Hoe komt het dat een wolkenkrabber niet omwaait?’

Als zo’n vraag dan ook nog eens wordt gesteld terwijl jij net een maaltijd in elkaar staat te flansen omdat je kind zo naar voetbaltraining moet, is de verleiding groot om maar niet op de vraag in te gaan en je kind af te wimpelen. Begrijpelijk, maar zonde. Want op den duur zal je kind geen vragen meer stellen.

Om kinderen nieuwsgierig te houden is een positieve houding van ouders nodig. Je kunt op een rustiger moment terugkomen op de vraag, maar dat is lang niet altijd nodig. Dat je kind vragen stelt (en blijft stellen), is belangrijker dan de antwoorden.

 

2. ‘Wat denk je zelf?’

Heeft je kind een vraag? Geef niet direct een antwoord maar stel een wedervraag! Vraag wat z/hij zelf denkt dat het antwoord is. Zo leert je kind kritisch denken, prikkel je je kind om voorkennis te gebruiken en ontwikkelt je kind een onderzoekende houding. Stel open vragen die beginnen met wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe. Stimuleer je kind om te proberen een antwoord of een hypothese te formuleren.

 

3. Ga eropuit

Sleep je kinderen achter hun beeldscherm vandaan en trek met hen de wereld in. Maak reizen (een retourtje met de trein naar het dichtstbijzijnde station is voor jonge kinderen al een wereldreis), ga kamperen, bezoek een museum, ga op safari in de achtertuin, verken de natuur (tip: download ons gratis Natuur Doeboek), fiets eens door een andere wijk, bezoek een concert of muziekfestival.

 

4. Prikkel de creativiteit van je kind

Nieuwsgierigheid en creativiteit gaan hand in hand. Bij het woord ‘creativiteit’ denken we automatisch aan kunst of knutselen, maar creativiteit is veel meer. Het is een manier van denken die helpt om problemen op te lossen.

Creativiteit maakt je vindingrijk en flexibel en nieuwsgierig naar mogelijke oplossingen. Maar helaas is het met creativiteit net zoals met nieuwsgierigheid: iedereen wordt creatief geboren, maar de meeste kinderen raken die creativiteit kwijt tijdens het opgroeien.
 
Een leuke manier om de creativiteit te stimuleren is door je kind (of het hele gezin!) te prikkelen met open knutselopdrachten. Je vraag bijvoorbeeld om een oplossing te ontwerpen voor een probleem. Dat is makkelijker dan je nu misschien denkt. In deze blog wordt precies uitgelegd hoe je dit aanpakt. Je kunt er bovendien gratis ontwerpvragen en inspiratiekaarten downloaden.

 

6. Neem de tijd

De wereld ontdekken doe je niet op een achternamiddag. Geef je kind en jezelf de tijd voor nieuwsgierigheid. Leg je telefoon weg als je kind een vraag stelt, maak oogcontact en reageer enthousiast. Plan het dagprogramma van je kind niet van opstaan tot naar bed gaan vol, maar zorg dat er tijd en ruimte is om op ontdekking uit te gaan en interesses na te volgen.

Hoe vaak gebeurt het wel niet dat je je kind losweekt van iets dat haar/zijn volle aandacht heeft? Een dode meikever in het bos? Ja, interessant hè, maar we moeten nu écht verder, want we moeten ook nog naar oma. Als ouders doen we dit allemaal. Maar hoe erg is nu helemaal als we vijf minuten later bij oma komen? Of zelfs een uur? Als je te vaak zegt dat er geen tijd, geef je je kind de boodschap dat andere dingen belangrijker zijn dan haar/zijn nieuwsgierigheid.

Doe het eens anders: geef je kind alle tijd om die dode meikever te bekijken. Vraag je kind hoe het komt dat de meikever dood is. Waarom denkt z/hij dat? Kan z/hij ook levende meikevers ontdekken in bos? Of andere dode insecten? (Die laatste twee vragen helpen om de wandeling toch weer op gang brengen, voor het geval je toch schuldig voelt tegenover oma ;) )

Of veeg gewoon eens de hele agenda leeg om samen op zoek te gaan naar antwoorden: help je kind informatie opzoeken op internet, ga naar de bibliotheek, zoek iemand op die er meer verstand van heeft (een andere wandelaar, de boswachter, een vrijwilliger in het bezoekerscentrum, de buurman die biologieleraar is). Zo geef je je kind mee dat nieuwsgierigheid belangrijk en waardevol is.

 

7. Lezen en voorlezen

Lezen en voorlezen behoren tot de eenvoudigste en meest educatieve manieren om de nieuwsgierigheid te bevredigen. Er is geen onderwerp, of er is wel een boek over. Weetjeboeken of informatieve boeken over verschillende thema’s, tjokvol informatie en kleurrijke illustraties. De laatste jaren verschijnen er ook steeds meer verhalende non-fictie boeken, die een feest zijn voor nieuwsgierige kinderen. Maar ook fictie (‘leesboeken’) is een geweldige manier om al lezend op ontdekkingstocht te gaan. Een bibliotheekabonnement is gratis voor kinderen en opent een ware schatkamer.

Lezen trekt luikjes open in het hoofd van je kind. Welke keuzes maken mensen? Hoe leven mensen in andere landen? Waarom reageren personages op een bepaalde manier? Achter elk luikje zit weer een ander luikje. Zo biedt lezen een eindeloze expeditie voor je kind om het onbekende te verkennen, haar/zijn vragen over de wereld te beantwoorden en zich fantastische mogelijkheden voor te stellen.

Andersom helpt nieuwsgierigheid ook bij het lezen. Niet alleen hebben nieuwsgierige kinderen meer intrinsieke motivatie om te lezen, ze begrijpen ook beter wat ze lezen.

Nieuwsgierige kinderen zijn alert. Ze pikken veel op uit hun omgeving en proberen verbanden te leggen en dingen te begrijpen. Dit passen ze ook toe tijdens het lezen. Ze lezen niet over belangrijke woorden of zinnen heen, maar pikken die juist makkelijk op, omdat ze nieuwsgierig zijn naar de betekenis van de tekst. Een echte win-winsituatie dus!